Hipotiroidi hastalığı nedir? Tiroid bezinin görevi vücut metabolizmasını düzenlemek için tiroid hormonları olan triiyodotironin (T3) ve tiroksin (T4) üretmektir. Hipotiroidi, tiroid bezinin yetersiz çalışması sonucu tiroid hormonlarının düşük seviyelerde üretildiği veya salgılandığı bir durumdur. Hipotiroidi, birçok farklı nedenle ortaya çıkabilir. En yaygın neden, otoimmün tiroidit olarak bilinen Hashimoto tiroidi adı verilen bir durumdur. Bu durumda, vücudun bağışıklık sistemi, tiroid bezini yanlışlıkla hedef alarak iltihaplanmaya ve hasara neden olur. Diğer nedenler arasında tiroid cerrahisi, radyoterapi, ilaç kullanımı veya tiroid bezinin doğuştan yetersiz olması bulunur. Hipotiroidi belirtileri vücuttaki metabolik hızın düşmesine bağlı olarak ortaya çıkar. Bunlar arasında yorgunluk, kilo alma, soğuğa karşı duyarlılık, kabızlık, kuru cilt, saç dökülmesi, unutkanlık, depresyon, kas ağrıları ve adet düzensizlikleri yer alır. Hipotiroidi tedavi edilmezse, daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir, özellikle kalp, beyin ve böbrekler gibi organların normal fonksiyonlarını etkileyebilir. Hipotiroidi teşhisi genellikle kandaki tiroid hormon seviyelerinin ölçülmesiyle yapılır. Tedavi, genellikle yaşam boyu süren sentetik tiroid hormonu olan levotiroksin ilacının alınmasını içerir. Bu ilaç, tiroid hormonlarının vücutta eksik olduğu durumu telafi etmek için kullanılır.   Hipotiroidi ne iyi gelir? Hipotiroidi tedavisi dışında, bazı yaşam tarzı değişiklikleri de semptomları hafifletebilir. Bu değişiklikler arasında sağlıklı bir beslenme planı, düzenli egzersiz yapma, stresi yönetme, iyi uyku alışkanlıkları ve düzenli doktor kontrollerine uyma yer alır. Ayrıca, tiroid sağlığını desteklemek için iyot açısından zengin besinler tüketmek de faydalı olabilir. Bunlar deniz ürünleri, süt ürünleri, yumurta, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve iyotlu tuz içerir. Hipotiroidi ne tetikler? Hipotiroidi belirli durumlar sonucu meydana gelebilir. Bu durumların içerisinde genellikle ilaç kullanımı vardır. İlaç içerisinde bulunan maddeler Hipotiroidi için tetikleyici bir formül içerebilir. Doğumsal tiroid yetmezliği ve iyot eksikliği gibi sebeplerden de hipotiroidi tetiklenebilir.  Bu duruma ameliyatlarda katılabilir. Durumsal faktörlerden dolayı boğaz bölgesinde meydana gelen cerrahi bir olay veya radyoterapi hipotiroidi için tetikleyici bir rol oynayabilir.     Hipotiroidi ilerlerse ne olur? Tiroid hormonları metabolizmayı hızlandırdığından, hipotiroidi metabolizmanın yavaşlamasına neden olur. Bu durumda enerji seviyeleri düşer, kilo alımı ve yorgunluk gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Hipotiroidi ilerledikçe, depresyon, anksiyete, hafıza sorunları ve konsantrasyon güçlüğü gibi zihinsel sorunlar ortaya çıkabilir. Tiroid hormonları, beyin fonksiyonlarını düzenleyen önemli bir role sahiptir. Tiroid hormonları, kalp atış hızını, kan basıncını ve kan lipid düzeylerini kontrol eder. Hipotiroidi ilerlerse, kalp atış hızı yavaşlar, kan basıncı düşer ve kolesterol seviyeleri yükselir. Bu da kalp hastalığı ve diğer kardiyovasküler sorunların riskini artırır. Tiroid hormonları, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasına yardımcı olur. Hipotiroidi ilerledikçe, bağışıklık sistemi zayıflayabilir ve enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale gelebilirsiniz.  Tiroid hormonları, cilt ve saç sağlığını etkiler. Hipotiroidi ilerlerse, cilt kuru, mat ve kabuklu görünebilir. Saçlar da kırılgan ve dökülebilir. Hipotiroidi ilerlemesi durumunda tedavi edilmediğinde bu tür semptomlar ve komplikasyonlar ortaya çıkabilir.   Hipotiroidi olanlar ne yememeli? Bununla birlikte, aşırı tüketildiğinde tiroid fonksiyonunu etkileyebilecek bazı besinlere dikkat etmek önemlidir. İşte hipotiroidi olanların dikkate alması gerekenler: Aşırı miktarda soya ürünü tüketmek, tiroid hormonlarının emilimini engelleyebilecek bir madde olan fitat içerebilir. Bu nedenle, hipotiroidi olan bireyler soya ürünlerini aşırı tüketmekten kaçınmalıdır. Ancak, ılımlı miktarda tüketildiğinde soya ürünleri genellikle sorun teşkil etmez. Çiğ lahana, brokoli ve ıspanak gibi sebzeler, hipotiroidi olan bireylerin tiroit fonksiyonunu etkileyebilecek bazı bileşikler içerir. Ancak, bu sebzelerin iyot düzeyleri yüksektir, bu nedenle ılımlı miktarda pişirilerek tüketilmesi genellikle uygun olabilir. Şekerli ve işlenmiş gıdalar, kilo alımına ve tiroid fonksiyonunun daha da baskılanmasına neden olabilir. Hipotiroidi olan bireyler, sağlıklı bir kiloyu korumak için rafine şeker ve işlenmiş gıdaları sınırlamalıdır. Bazı hipotiroidi hastalarında gluten intoleransı veya çölyak hastalığı daha yaygındır. Bu nedenle, gluten içeren gıdaların tüketiminin azaltılması veya tamamen çıkarılması bazı bireyler için faydalı olabilir.  Önemli olan, her bireyin metabolizması ve sağlık durumu farklı olduğundan, hipotiroidiyle ilgili diyet konusunda bir endokrinolog veya beslenme uzmanından destek almanız önemlidir.